Energie in de toekomst

Het warmste jaar ooit

2015 was het warmste jaar dat ooit werd gemeten. Lekker toch? Nee. Het poolijs smelt, de zeespiegel stijgt, eilanden en kustgebieden kampen met overstromingen. Als we niets doen krijgen steeds meer regio’s te maken met extreem weer zoals langdurige droogte, felle kou of verwoestende tornado’s. Als oogsten telkens gaan mislukken zouden miljoenen mensen als klimaatvluchteling moeten verhuizen.

Historisch klimaatakkoord

De hele wereld is dan ook opgelucht als 195 landen op 12 december 2015 in Parijs een klimaatakkoord sluiten. Om de klimaatverandering tegen te gaan spreekt men af dat de gemiddelde temperatuur op aarde in 2050 maar 1,5 – 2 graden warmer mag zijn dan in 1850. Nu is de aarde al 1 graad warmer dan rond 1850, toen de Industriële Revolutie begon. Sinds die tijd zijn we steeds meer kolen, olie en gas gaan verbranden. Deze fossiele brandstoffen voorzien onze huizen, fabrieken en transportmiddelen van energie. Ook in Nederland stoken we de kachel vaak met aardgas, rijdt de auto op aardolie, en wekken elektriciteitscentrales stroom op door steenkool te verbranden. Bij het verbranden van gas, olie en steenkool komt onder meer het gas CO2 in de lucht. Dit gas draagt bij aan de opwarming van de aarde.

Conférence des Nations Unies sur les changements climatiques – COP21 (Paris, Le Bourget)

Broeikasgas

CO2 is een gas dat bomen en planten als voedsel uit de lucht halen. Wat is dan het probleem? Het punt is dat we twee keer meer CO2 uitstoten dan planten en bomen kunnen opnemen. Dit teveel aan CO2 blijft in de dampkring hangen en houdt daar de warmte van de zon vast. Hierdoor warmt de aarde op. CO2 wordt daarom een broeikasgas genoemd. Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, zouden we de helft minder CO2 moeten uitstoten.

Energiegebruik

Wereldwijd gebruiken we echter niet steeds minder, maar juist steeds meer energie. Per persoon gebruiken we nu vier keer meer energie dan in 1850, terwijl er zes keer zoveel mensen op aarde zijn. De grootste energieverbruiker ter wereld is China, waar het gebruik per persoon ook hoger is dan in Europa. De meeste energie per persoon gebruiken de Amerikanen. In de Verenigde Staten is het energiegebruik per persoon maar liefst twee keer zo hoog als in Europa.

Wat nu?

Vanaf nu moeten we minder fossiele brandstoffen gaan gebruiken en andere vormen van energie gaan aanboren. In het klimaatakkoord staat dat de wereldwijde CO2 uitstoot in 2030 40% lager moet zijn dan nu, en in 2050 50%. Dan zou er net zoveel CO2 worden uitgestoten als planten en bomen opnemen. Nederland haalt op dit moment nog 95% van alle energie uit fossiele brandstoffen. In 2050 moet 80% tot 95% van alle energie die we in Nederland gebruiken duurzaam zijn. Duurzame energie kan eindeloos worden gebruikt en tast het milieu niet aan. Voorbeelden zijn energie uit de zon, de wind of de warmte van de aarde. Ook moeten we veel zuiniger met energie omgaan. Hoe gaan we dat doen?

Verduurzamen

Om de energievoorziening duurzaam te maken, kiezen Nederland en Duitsland voor windenergie en zonne-energie, en landen als Frankrijk en Engeland voor kernenergie. Dat klinkt vreemd want Duitsland sluit juist kerncentrales, maar de nieuwste (vierde) generatie kerncentrales produceert weinig afval en dat is ook minder radioactief. Noorwegen heeft besloten dat er vanaf 2025 alleen nog elektrische auto’s mogen worden verkocht. Zo volgt elk land een eigen weg.

Omdat we niet in één keer op duurzame energie kunnen overstappen, wil Nederland binnenkort zeven van de tien kolencentrales sluiten en elektriciteit met gascentrales gaan opwekken. Dit is de helft minder vervuilend dan steenkool, maar nog steeds niet duurzaam. Bovendien wordt de gaswinning in Groningen afgebouwd. Daarom worden er in de tussentijd gigantische windmolens voor op zee ontwikkeld. Die moeten straks de meeste huizen van stroom voorzien.

In de huizen en gebouwen zelf kan ook veel energie worden bespaard. Zo’n 40% van alle energie gaat nu nog op aan het koelen en vooral verwarmen van gebouwen. Door de warmte van de zon of de aarde te gebruiken, wordt veel energie bespaard en kunnen gebouwen klimaatneutraal worden. Bedrijven in Twente die zich hiermee bezig houden zijn onder meer Fiwihex en IAA Architecten.

Auto’s en bussen moeten in toenemende mate elektrisch worden. Als ze nog een verbrandingsmotor hebben, dan moet 10% van de brandstof in 2020 uit biobrandstof bestaan. In Twente werken Biomass Technologie Group en Empyro hier aan.

Ook de veestapel in Nederland draagt bij aan de klimaatverandering. Een koe produceert methaangas, dat schadelijker is dan CO2. Elke koe draagt daarmee evenveel bij aan de opwarming van de aarde als een auto. Naar verwachting komt over 10 jaar veel eiwit in ons voedsel niet van koeien en varkens, maar van insecten. Die leveren tien keer meer eiwit en zijn minder vervuilend.