Ben & Jerry’s

Knuffelkoeien

Waarom moet je koeien knuffelen, arme boeren extra betalen en het milieu sparen als je ijs maakt? Voor Ben & Jerry’s is er meer nodig om lekker ijs te maken, dan machines en ingrediënten alleen.

Banketbakkers ijs

De ijsproductie in Hellendoorn begint in 1936, als banketbakker Valk voor de lol schepijs gaat maken. Na de oorlog opent hij een ijssalon en zetten hotels in de omgeving zijn ijs op hun kaart. De klandizie groeit verder als Valk in 1953 met ijs aan een stokje begint. Onder de merknaam Caraco bereikt Valk vanaf 1964 heel Nederland. In 1974 komt er een grotere ijsfabriek, maar vanwege het bronwater blijft men in Hellendoorn. In 1985 neemt Unilever Valk over. Het merk Caraco verdwijnt in 1996 en hiervoor komen Ola en Hertog in de plaats. Als Unilever in 2000 het Amerikaanse merk Ben & Jerry’s opkoopt, maakt men in Hellendoorn voortaan dat ijs. De fabriek voorziet nu heel Europa van Ben & Jerry’s ijs.

Ben & Jerry’s

Ook de Amerikanen Ben Cohen en Jerry Greenfield gaan in 1978 voor hun plezier ijs maken. Na een schriftelijke cursus ijs maken van 5 dollar openen zij een ijswinkel in een omgebouwd pompstation. In 1979 vieren ze hun eerste verjaardag door ijs uit te delen. Sindsdien is Free Cone Day (gratis hoorntje dag) een traditie van Ben & Jerry’s die men ook in Hellendoorn in ere houdt. Hier blijft het niet bij. Ook de doelstelling van de oprichters blijft gelden; Ben & Jerry’s maakt ‘het beste ijs op de beste manier’.

De ijsfabriek

Wie de fabriekshal van Ben & Jerry’s binnenstapt, krijgt het gevoel midden in één grote machine te staan. Het wemelt er van de ratelende transportbanden die bekers, deksels en doosjes door grote apparaten voeren. Het maken van ijs vergt dan ook heel wat stappen.
Eerst worden melk en room gekoeld. Hier mengt men suiker en eigeel door. Daarna wordt de mix kort verhit. De mix gaat vervolgens 24 uur in een koeltank, zodat alle ingrediënten zich goed vermengen. Dan worden smaakingrediënten als vanille of fruit toegevoegd en wordt de mix opnieuw gemengd. In de volgende stap worden chunks (koekjes) of swirls (karamel, pindakaas, marshmallows) toegevoegd. Ook na deze toevoegingen wordt de mix gemengd. Het ijs gaat dan in bekers en wordt diep bevroren. Vervolgens wordt het ijs gecontroleerd. Zo mag er niet teveel lucht in zitten. Het bijzondere van Ben & Jerry’s ijs is juist dat het compact is en daardoor veel smaak heeft. Nadat de lepeltjes en deksels zijn toegevoegd worden de bekers samengevoegd in bundels van 8, opgestapeld en bewaard bij –29°C.

Automatisering

Veel machines in de fabriek zijn geautomatiseerd. Dat betekent dat ze niet alleen het werk doen, maar zichzelf ook aansturen. Een machine vult niet alleen bekers met ijs, maar stopt ook als de beker vol is. Andere machines weten zelf hoe ze dozen moeten opstapelen. Zo doen geautomatiseerde machines steeds meer werk dat eerst door mensen werd gedaan. Toch werken er bij Ben & Jerry’s nog zo’n 150 medewerkers. Zij maken jaarlijks 45 miljoen liter ijs en door de goede verkoop wordt dat elk jaar 10% meer.

De Chunkinator

Op het fabrieksterrein staat een grote tank, die men bij Ben & Jerry’s de Chunkinator noemt. Als men ijs afkeurt of overstapt op een andere soort, dan blijft er restmateriaal over. Dit afval gaat naar de tank, die is gevuld met bacteriën die ijs eten. Het gist (dat zijn micro-organismen) in deze biovergister zet het ijs om in schoon water en gas. Dat het gas wordt weer gebruikt om de fabriek te verwarmen. Zo spaart Ben & Jerry’s veel energie, wat weer goed is voor het milieu.

Eerlijk en heerlijk

Volgens Ben & Jerry’s is er voor (h)eerlijk ijs meer nodig dan alleen een lekkere smaak. IJs mag geen bijsmaak hebben omdat dieren, mensen of het milieu slecht behandeld worden. Daarom gebruikt men alleen melk van boeren die meedoen aan het Caring Dairy programma. Dit programma draait om ‘blije koeien, blije boeren en een blije aarde’. Zo komt de melk van Ben & Jerry’s ijsjes van koeien die vaak buiten in de wei staan en veel zorg krijgen.

Voor ingrediënten als cacao, koffiebonen of vanille betaalt Ben & Jerry’s de boeren een eerlijke prijs, zodat zij hun bedrijf of dorp kunnen opbouwen. Dit heet fair trade (eerlijke handel). Bij het maken van ijs worden milieuvriendelijke vriezers gebruikt en met het afval wordt energie opgewekt.

Ben & Jerry’s werkt ook buiten de fabriek aan de belangen van mens en milieu. Zo geeft Ben & Jerry’s geld aan sociale projecten en voert men campagne tegen de opwarming van de aarde. Ook heeft men geregeld dat medewerkers van de fabriek goedkoop kunnen sporten. Verder wordt aan medewerkers gevraagd om mee te denken over verbeteringen bij de ijsproductie. De medewerkers zijn daarom erg betrokken bij hun fabriek. Zo doet Ben & Jerry’s wat het zegt: “Het beste ijs, op de beste manier”.