Tecnotion

Geen dag zonder…

Je staat op als de wekker van je smartphone afgaat, je luistert naar een mp3 speler als je naar school gaat en volgt daarna lessen op een digitaal bord. Later in de middag maak je huiswerk op je computer en print je teksten uit. ’s Avonds stuur je sms’jes naar je vrienden en kijk je tv. Wat heeft dit alles met de Almelose firma Tecnotion te maken? Nou, waarschijnlijk heel veel!

Microchips

De hele dag gebruiken we elektrische apparaten. Het belangrijkste onderdeel daarvan is vaak de microchip. Dat is een plaatje met piepkleine schakelaars, die elektrische stroom doorgeven of blokkeren. Vergelijk het maar met de schakelaar van een lamp. De lamp krijgt stroom van een batterij of een stopcontact. Via elektriciteitsdraden komt de stroom bij de lamp. Zit er een schakelaar op de draad, dan kan die de stroom doorgeven of blokkeren. Als je zo´n schakelaar piepklein maakt en je zet er een aantal op een plaatje, dan heb je een microchip. De microchip zit in een elektrisch apparaat en stuurt daar stroompjes door. De stroompjes bepalen wat het apparaat gaat doen. Als jij een telefoonnummer intypt, dan gaan er kleine stroompjes door je telefoon. De microchip stuurt die stroompjes binnen je telefoon de goede kant op en zo kun je bellen. Er zijn speciale bedrijven die chips maken. Ze maken die chips voor andere bedrijven, die de chips inbouwen in de telefoons, computers, printers, tv’s, auto’s, liften of machines die ze maken.

Chips maken

De schakelaars en stroomdraadjes in een microchip zijn zo piepklein, dat je chips alleen met speciale apparaten kan maken. Zo’n apparaat kan piepkleine schakelaars en stroomdraadjes heel precies oppakken en op een plaatje plakken. Net zoals een auto een apparaat is waar een motor in zit, zo hebben apparaten waarmee chips worden gemaakt ook motoren. Die motoren werken op de miljoenste millimeter nauwkeurig. Ook zijn ze superschoon, want het kleinste spettertje olie zou de nieuwe chips al verpesten voor ze ooit gebruikt zijn. Om zo precies en zonder olie te kunnen werken, maakt men speciale motoren waar magneten in zitten.

Tecnotion

Een bedrijf dat zulke speciale magneetmotoren bouwt is Tecnotion in Almelo. Tecnotion was oorspronkelijk van Philips. In 1988 bouwt Tecnotion de eerste magneetmotor voor ASML in Eindhoven. Ook dat bedrijf is dan nog van Philips. ASML bouwt apparaten waarmee je chips maakt. In de jaren 1990 verkoopt Philips veel bedrijfsonderdelen, waaronder Tecnotion en ASML. Beide firma’s gaan dan zelfstandig verder en nu horen ze allebei bij de wereldtop. Maakte Tecnotion aanvankelijk motoren voor ASML, nu heeft men al 250 klanten, waaronder de Koreaanse bedrijven Samsung en LG. In 2004 opent Tecnotion ook een fabriek in Sushow, China. Deze fabriek bouwt motoren die in serie worden gemaakt. De Almelose fabriek maakt motoren voor klanten met aparte wensen. Vanaf 2005 opent Tecnotion kantoren, magazijnen en vooral verkooppunten in alle hightech regio’s van Europa, Azië en Amerika.

Motoren met magneten

Magneten hebben bijzondere krachten. Elke magneet heeft een plus en een min pool. Hou je twee magneten bij elkaar, dan stoten gelijke polen elkaar af, terwijl een plus en een min pool elkaar aantrekken. Natuurlijke magneten worden gemaakt van neodymium, een stof die alleen nog in China in de grond zit. Je kunt een magneet (onder begeleiding!) ook zelf maken. Als je een metaaldraad om een geïsoleerd metalen staafje wikkelt en je zet stroom op de draad, dan krijgt het staafje een plus en een min pool. Stuur je de stroom in de draad de andere kant op, dan verandert de plus pool van je magneet in een min pool en omgekeerd.

In een magneetmotor worden de natuurlijke magneet en de elektromagneet samen gebruikt. Stel dat je onder een hele rij natuurlijke magneten hebt, om en om met de plus of de min pool omhoog. Daarboven zweeft een rij elektromagneten. Zweven? Ja. Magneten stoten elkaar af of trekken elkaar aan. Door de stroom in elektromagneten steeds van richting te veranderen, wisselen de polen steeds van plus naar min en omgekeerd. Zo stoten de magneten onder en boven elkaar eerst af, trekken ze elkaar direct daarna weer aan en zo voort. Als dit maar snel genoeg gaat, dan blijft de ene rij magneten boven de andere zweven. Magneetmotoren maken hiermee zowel hele grote als piepkleine bewegingen mogelijk. Ze kunnen complete treinen of zware liften verplaatsen, maar ook tot op 7 duizendste millimeter precies onderdelen van een microchip op een piepklein plaatje plakken.

Toepassingen

Magneetmotoren worden op vele terreinen toegepast, vooral als er schoon en precies gewerkt moet worden. In deze motoren maken de bewegende onderdelen immers geen contact, zodat ze zonder vervuiling door oliesmering (als bij mechanische motoren met tandwielen) werken.

Tecnotion motoren worden toegepast in liften en loopbanden (vliegveld), apparatuur voor het snijden met laser, het slijpen van brillenglazen, inspectiemachines, machines die tandwielen frezen, en in allerlei biomedische apparatuur (bijvoorbeeld voor het verdelen van vloeistoffen over reageerbuisjes). De meeste motoren worden ingezet bij het maken van elektronica, zoals tv’s, computer flatscreens, mobiele telefoons of inkjet printers. Door al deze toepassingen heb je de hele dag door te maken met producten die zonder Tecnotion niet gemaakt zouden zijn.